Δευτέρα 16 Αυγούστου 2010

Οριενταλιστικές αυταπάτες και Οθωμανικές παλαμίδες


Οι δύο γέφυρες στα στενά του Βοσπόρου ενώνουν γεωγραφικά την Ευρώπη με την Ασία. Η γέφυρα του Γαλατά όμως, κατασκευασμένη στο φαρδύτερο σημείο του Κεράτειου κόλπου, είναι αυτή που διαχωρίζει τις πολιτισμικές παρακαταθήκες των δύο ηπείρων, συνδέοντας δύο ευρωπαϊκές (!) ακτές, αυτή του Δυτικού εξευρωπαϊσμένου κέντρου της μοντέρνας Ιστανμπούλ με την Ανατολίτικη "νεο-οθωμανική" παλιά πόλη, άλλoτε κέντρο της βυζαντινής Κωνσταντινούπολης. Μόλις περάσεις την τσιμεντένια γέφυρα με τα σκουριασμένα μεταλικά κιγκλιδώματα και τους δεκάδες αργόσχολους ψαράδες, που σείεται κάθε φορά στο πέρασμα του τραμ, έρχεσαι αντιμέτωπος με το οριενταλιστικό πόθο του κάθε τουρίστα που επισκέπτεται την Κωνσταντινούπολη, το γραφικότατο Εμίνονου.




Ο Δυτικός τρόπος σκέψης που έχει ταυτίσει εσφαλμένα, εν μέρει τουλάχιστον, την Τουρκία με φουντωτά κόκκινα φέσια, σαλβάρια, ναργιλέδες και χορούς της κοιλιάς έπρεπε να ικανοποιηθεί. Έτσι λοιπόν το τουριστικό δαιμόνιο της Τουρκίας μετέτρεψε το Εμίνονου και άλλες πλευρές της παλιάς πόλης  σε υβρίδιο μιας νεο-οθωμανικής παρωδιάς προς τέρψιν των αχόρταγων τουριστών, που διψούν για φολκλορικές συγκινήσεις. Λίγα μέτρα μετά την γέφυρα του Γαλάτα, θα συναντήσεις τον σουλτανικό θρόνο στραμμένο προς τα βρώμικα νερά του Κεράτειου να φιλοξενεί τουρίστες που θέλουν να φωτογραφηθούν με την επίσημη σουλτανική ενδυμασία, με αντίτιμο μόλις 2 νέων τουρκικών λιρών (1 ευρώ).




Στο κλίμα της "τουριστικής ανανέωσης" έπρεπε να συμπεριληφθούν και τα σκάφη που πωλούσαν balık ekmek (ψητή παλαμίδα σε μορφή σάντουιτς.με μπόλικο κρεμμύδι και μαρούλι) και βρίσκονταν αγκυροβολημένα δίπλα από το λιμάνι της Turyol, που μεταφέρει μαζικά πλήθος κόσμου στην ασιατική πλευρά . Έτσι από το 2007, όπου η Δημαρχία εξέδωσε εκ νέου άδειες για την επαναλειτουργία των σκαφών, οι εξελιγμένες υπηρεσίες τους πλέον προσφέρονται από ψευτο-οθωμανικές γαλέρες με χρυσαφί διακοσμητικά δελφίνια, κινέζικους δράκους (!!!), θρησκευτικές προσευχές και οθωμανικούς αυτοκρατοκρικούς θυρεούς κάτω από έντονα φώτα νέον που διαλαλούν την ιστορικότητα των ψαροπωλητών. Το παντώς καιρού εκπαιδευμένο προσωπικό με τις κακοραμμένες, αποκριάτικες οθωμανικές στολές θα τρέξει να σε εξυπηρετήσει, ελαφρώς αναγουλιασμένο, ακόμα και τις άστατες μέρες που ο δυνατός αέρας μετατρέπει τις αυτοκρατορικές σκούνες σε παιδική τραμπάλα.





Όση ώρα οι τουρίστες προσπαθούν να ξεγελάσουν την πείνα τους, με τις εισαγώμενες νορβηγικές παλαμίδες, έχουν την ευκαιρία να επισφραγίσουν τον αναχρονιστικό τους μύθο παρατηρώντας εκατοντάδες παρδαλές μαντήλες, περίτεχνα κόσκια που πωλούν τουρσί και καλαμπόκι,  ψηλούς μιναρέδες γύρω τζαμιών και πεινασμένες γάτες, που περιμένουν με ανυπομονησία τα υπολείμματα του κολατσιού των πολυμελών τουρκικών οικογενειών, που κάνουν πικνίκ στις τσιμεντέντιες εξέδρες τις πλατείας. Λίγο μετά τα μεσάνυκτα η πλατεία αρχίζει να ερημώνει, τα πλωτά ψητοπωλεία ρίχνουν τις άγκυρες και τα παραπαίδια του Σουλτάνου γυρνούν στο φτωχικό τους σαράϊ μέχρι το επόμενο πρωί, που θα  σερβίρουν ξανά το αχόρταγο πλήθος των περαστικών οριενταλίστικες αυταπάτες και Οθωμανικές παλαμίδες. Καλή μας όρεξη...





2 σχόλια:

  1. Οσμές, οσμές, οσμές, ανάκατες στο Εμίνονου-δεν νομίζω να υπάρχει άλλο μέρος της Πόλης που να σου εντυπώνεται από την 1η στιγμή έτσι αρνητικά δια της όσφρησης...Χρειάστηκαν πολλά περάσματα και περπατήματα από εκεί για να συνηθίσει η μύτη μου τα τηγανιζόμενα αλλά ωφέλιμα λιπαρά της παλαμίδας κι όποιου άλλου ψαριού παρασκευάζεται εκεί!!! Και ναι είναι αξιοθαύμαστοι οι αποκριάτικα ντυμένοι ψήστες όποτε έχει φουρτούνα, καθώς τραμπαλίζονται δυναμικά στις γραφικές γαλέρες (εντάξει το σχετικό απωανατολίτικο ντεκόρ τους δεν απάδει προς τις τουρκοφυλογενετικές ρίζες!)...α να μην ξεχάσω και τις άλλες οσμές της αέναης κοσμοσυρροής {που εδώ στην Αθηνάς και πέριξ της δημοτικής Αγοράς μπορείς να πετύχεις!} στον υπόγειο χώρο-πέρασμα κάτω από την πλατεία του τζαμιού με τα αμφιθεατρικά σκαλάκια απέναντι από την αποβάθρα!
    Όσο για τη Γέφυρα προτείνω το γλαφυρότατο "Στη Γέφυρα του Γαλατά" του ολλανδού Χέιρτ Μακ (μτφ. Ινώ βαν Ντάικ-Μπαλτά, εκδ. Μεταίχμιο 2008) απ΄όπου συγκράτησα το εξής: "Χωρίς γέφυρα μπορείς να ξεχάσεις την πόλη. Άλλωστε η γέφυρα είναι η ίδια μια πόλη- αν και τα φαινόμενα απατούν, γιατί η γέφυρα δεν είναι η πόλη, και η πόλη δεν είναι η χώρα, κάθε άλλο. Η γέφυρα είναι κυρίως ο εαυτός της, ας μείνουμε σ' αυτό."
    Μου άρεσαν οι φωτο σου, επειδή δεν εμπεριέχουν τα ασφυκτικά πλήθη που πηγαινοέρχονται ασταμάτητα από την περιοχή αυτή. Ίσως η ώρα λήψης να ήταν σε φάση σχετικής ηρεμίας, κάτι που οι περισσότεροι από εμάς δεν γνωρίζουμε ή δεν έχουμε πετύχει στο εν λόγω πέρασμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητέ Νεοπολίτη,

    μ' αρέσει που αν και (σχεδόν) όλες οι προτάσεις του κειμένου, φωτογραφίζουν εσταντανέ κιτσαριού, υπερβολής, μπας κλας κτλ, από πίσω ίσως να κρύβουν κάτι από την αλήθεια του Εμίνονου.

    Της πολυπληθούς οικογένειας από το Εντιρνεκαπί, που "το ρίχνει έξω" την Κυριακή που ο μπαμπάς δε δουλεύει, των Τούρκων φοιτητών που ξεναγούν τους Ερασμιακούς φίλους τους, τις παρέες εφήβων που περιμένουν μπουκωμένοι το καραβάκι για την κρουαζιέρα στο Βόσπορο, για να φλερτάρουν τα κορίτσια (και τα ξύλινα γιαλιά).

    Τελικά, ατόφιο και αληθινό ή κάλπικο το "τραμπάλισμα" του δρακοκάϊκου; Αχ και να 'χαμε 10 ζωές ακόμα! Μπορεί και να βρίσκαμε την απάντηση..

    ΑπάντησηΔιαγραφή