Δευτέρα 8 Νοεμβρίου 2010

Η ιστορία ενός διαφορετικού Πολίτη : Ιβάιλο Κωνσταντίνσκι

Ο Ιβάιλο, είναι ένας από τους λιγοστούς Πολίτες βουλγαρικής καταγωγής , που διαβιούν ακόμα στην Πολή. Συναντηθήκαμε για να μου μιλήσει για την ξεχασμένη κοινότητα, τις ελληνικές του ρίζες και τα τεκταινόμενα στην Τουρκία.


  • Γεννήθηκα το 1993 και μεγάλωσα στο Φανάρι, σε ένα τρίπατο Ρωμέικο σπίτι μαζί με τους παππούδες μου. Θυμάμαι πολύ έντονα το πράσινο δωμάτιο των παιδικών μου χρόνων, τους μειονοτικούς μας γείτονες, και το επιβλητικό πιάνο της γιαγιάς μου.
  • Οι αγαπημένες μου περιοχές στην Πόλη είναι το Φανάρι, ο Γαλατάς και η Χάλκη. Έχω πολλές αναμνήσεις από το Φανάρι. Ένας από τους Έβραιους γειτονές μας, ο κ. Δαυίδ, μας χαιρετούσε στα Βουλγάρικα λέγοντας "ζντραβέιτε" και εμείς του ανταπαντούσαμε στα εβραϊκά "σαλόμ". Η καλύτερη φίλη της γιαγιάς μου ήταν Αρμένισα. Η γιαγιά μου με την κυρία Σατενίκ μιλούσαν γαλλικά. Εγώ και ο γιος της, ο Μίγιρντιτς παίζαμε μπάλα μαζί. Εκείνη την περίοδο ούτε εγώ, ούτε ο Μίγιρντιτς ξέραμε Τουρκικά, δεν υπήρχε μια κοινή γλώσσα συννενόησης και όμως κάναμε παρέα για χρόνια.
  • Η γιαγιά μου ήταν Ρωμιά από την Χάλκη. Ονομαζόταν Ρόζα Λάσκαρη. Γνωρίστηκε με τον παππού μου όταν ήταν 12 χρονών. Για χάρη του έμαθε τη Βουλγαρική γλώσσα, παρόλο που ο παππούς μου ήξερε Ελληνικά, αφού ήταν απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Όταν η γιαγιά μου γύρισε από την Αυστρία, που είχε πάει για να σπουδάσει κλασική μουσική, παντρεύτηκε μαζί του, σε ηλικία 21 χρονών.
  • Η γιαγιά μου αποκλείστηκε έμμεσα από την Ρωμέικη κοινότητα για την επιλογή της να παντρευτεί με κάποιον εκτός κοινότητας. Από την άλλη πλευρά και οι γονείς του παππού μου δεν την ήθελαν, επειδή ήταν Ρωμιά. Πλέον τα μέλη των χριστιανικών μειονοτήτων αρκούνται με ένα γαμπρό ή μια νύφη χριστιανή, και ας ανήκει σε άλλη κοινότητα. Δεν έχουν την πολυτέλεια να κάνουν τέτοιες διακρίσεις πια.

  • Η αγάπη μου για την μουσική προήλθε από την γιαγιά μου. Σε ηλικία 5 χρονών άρχιζα να παίζω πιάνο. Επηρεάστηκα πολύ από αυτή, ήταν το πρότυπό μου. Όταν πέθανε, δεν έπαιξα πιάνο ποτέ ξανά. Παράλληλα με το σχολείο, φοιτώ στο Irish Royal Academy of music στο Δουβλίνο, όπου εξασκούμαι στο βιολί και την βιόλα. 
  • Με δεδομένο ότι τα τελευταία μειονοτικά Βουλγαρικά σχολεία έχουν κλείσει εδώ και δεκαετίες, οι παππούδες μου θεώρησαν ότι η καλύτερη επιλογή θα ήταν το Ρωμέικο σχολείο. Η επιλογή βασίστηκε στο "Ελληνορθόδοξο περιβάλλον" του αλλά και στην εκμάθηση των Ελληνικών. Πολλές βουλγαρικές οικογένειες έστελναν τα παιδιά τους σε Ρωμέικα σχολεία. Η μητέρα μου είναι απόφοιτος της Ιωακειμίου Σχολής.Ξεκίνησα να πηγαίνω στη Μαράσλειο Σχολή αλλά ένιωθα ξένο σώμα. Επιπλέον είχα μεγάλο πρόβλημα με την γλώσσα. Δεν ήταν η μητρική μου, όπως των άλλων παιδιών. Αναγκάστηκα να τα παρατήσω.
  • Δεν έχω μεγάλη σχέση με την θρησκεία, όμως δεν αποχωρίζομαι ποτέ το σταυρό από πάνω μου. Σε αυτή μου την απόφαση, κύριο ρόλο έπαιξε μια τραυματική εμπειρία που είχα στην Χάλκη. Ημουν 9 χρονών και θυμάμαι ότι είχαμε πάει εκεί, όπως κάθε καλοκαίρι, για να παραθερίσουμε. Έκανα ποδήλατο στην αποβάθρα, όταν κάποιος με σταμάτησε,  Κοίταξε το σταυρό μου. Τον έπιασε και τον τράβηξε δυνατά με αποτέλεσμα να σπάσει την αλυσίδα.  Αφού τον πέταξε κάτω με αποκάλεσε "γκιαούρη". Πλέον ο σταυρός για μένα είναι μέσο "προπαγάνδας". Με αυτόν δίνω το εξής μύνημα. "Δεν είναι όλοι υποχρεωμένοι να είναι μουσουλμάνοι σε αυτή τη χώρα.Πρέπει  να με δεχτείτε, ότι και αν είμαι. Αν δεν μπορείτε, απλά κρατηθείτε μακριά."

  • Δεν πιστεύω στην έννοια του έθνους. Αυτοπροσδιορίζομαι ως Πολίτης. Όσο Βούλγαρος νίωθω, άλλο τόσο αισθάνομαι και Ρωμιός. Αυτά είναι πλευρές της πολιτιστικής μου ταυτότητας και συνδιάζονται μεταξύ τους. Για αυτό θέλω να μάθω Ελληνικά.  Οι δύο κοινότητες έδρασαν η μια μέσα στην άλλη, εππηρεάστηκαν και είχαν κοινή πορεία. Θεωρώ ότι οι Ρωμιοί ήταν η κοινότητα που προστάτευσε περισσότερο από όλες τη γλώσσα της. Η βουλγαρική κοινότητα απαρτίζεται χοντρικά από 500 άτομα. Τα περισσότερα από τα νέα παιδιά δεν γνωρίζουν Βουλγαρικά.
  • Τα Βουλγαρικά είναι η μητρική μου γλώσσα. Αυτά μιλούσαμε στο σπίτι και αρκετές φορές Ελληνικά. Η μια γλώσσα έμπαινε στην άλλη. Δεν μπορούσα να καταλάβω ότι είναι δύο διαφορετικές. Τα τουρκικά τα έμαθα πολύ αργότερα, στο σχολείο. Ήταν μια ξένη γλώσσα για μένα, δεν είχα ακούσματα. Σκέψου ότι όταν ήμουν μικρός, νόμιζα ότι το εζάν που ακουγόταν από τα τεμένη ήταν στην τουρκική γλώσσα.
  • Είναι πολύ δύσκολο να είσαι αλλόδοξος στην Τουρκία. Είσαι από εδώ όμως πολλές φορές νιώθεις ότι δεν ανήκεις εδώ. Το πιο άσχημο γεγονός που έζησα ήταν η δολοφονία του Χραντ Ντινκ. Πριν από εμένα όμως, οι μειονοτικοί έζησαν το Βαρλίκ Βεργκισί, τα Σεπτεμβριανά, τις καμπάνιες του κράτους "Συμπολίτη μίλα τουρκικά" και άλλα. Με τον καιρό κάποια πράγματα έπρεπε να πηγαίνουν προς το καλύτερο, όμως αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει πάντα. Αυτή τη στιγμή στην Τουρκία, αναμφισβήτητα κάποιες μειονότητες τυγχάνουν καλύτερης μεταχείρισης, όμως γεγονότα σαν την πρόσφατη καταστροφή τάφων στην Ίμβρο, είναι δείκτης της αδιαλλαξίας της παλιάς νοοτροπίας, που δυστυχώς ακόμα υπάρχει. Εγώ ως ακτιβιστής προσπαθώ να υπερσπασπιστώ τα δικαιώματα των μειονοτικών ομάδων, να ενημερώσω τον κόσμο, ώστε να επέλθει η αλλαγή. Δεν πρέπει οι κοινοτητές μας να παραμένουν κλειστές. Με αυτή την στάση μας δυσκολεύουμε και εμείς τα πράγματα.

6 σχόλια:

  1. πολύ ενδιαφέρον, όπως πολύ ενδιαφέρουσα και η ιστορία του νεαρού Ιβαίλο, των προγόνων του κτλ. Μου κάνει όμως μεγάλη εντύπωση το πόσο ξεκομμένος νοιώθει από την κοινωνία στην οποία μεγάλωσε, οτι θεωρεί τον εαυτό του μειονοτικό, παρόλο που γεννήθηκε, μεγάλωσε και μορφώθηκε εκεί. όλα αυτά δεν τον έχουν επηρρεάσει καθόλου?? απο την άλλη λέει, δεν πιστεύει στην έννοια του έθνους, αλλά νοιώθει πχ Βούλγαρος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Από τα όσα συζητήσαμε, φαντάζομαι ότι ταυτίζεται με τις ταυτότητες του Βούλγαρου και του Ρωμιού πολιτισμικά και όχι εθνικά. Εξάλλου όπως μου είπε ο ίδιος αυτοπροσδιορίζεται ως Πολίτης. Αυτό κατά την γνώμη μου δεν είναι τυχαίο. Όσο για την ερωτησή σας σχετικά με το αν δεν τον επηρρέασε το κράτος που ζει, θεωρώ ότι ακριβώς επειδή είναι μειονοτικός, σκέφτεται έτσι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Είναι σαν να ζει σε μία πόλη ακατοίκητη... Είναι εκπληκτικό το πόσες εικόνες με τόσο αντιφατικά συναισθήματα αποτυπώνει με το λόγο του... Μεγάλωσε με τόσα πολλά ερεθίσματα μέσα σε μία τόσο "παρωπιδική" χώρα, δημιουργώντας απλά θαυμασμό....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αισθηση μου ή αυτά θα μπορουσαν να ειχαν ειπωθεί και πριν απο 500 και πριν απο 1000 χρονια στο ιδιο ακριβως μερος η και πριν απο 2000 χρονια σε καποιο αλλο;

    η ταυτοτητα μας προσδιοριζεται και απο τη γλωσσα που μιλαμε, και απο την θρησκεια που πιστευουμε η δεν πιστευουμε συνειδητα, απο την οικογενεια και απο τις παραδοσεις μας.
    τοσο περιεργο ειναι; βεβαια για καποιους που νομιζουν οτι φυτρωνεις και δεν γενιεσαι μεσα σε μια κοινοτητα ναι αυτα μοιαζουν εξωτικα.

    Θαυμασια συνεντευξη μια ματια πανω σε κοινοτητα που με τα αμιγως εθνικα κρατη χαθηκε (ποσο σπανια ηταν η επιγαμια παρολαυτα!) και τωρα μπορει να ξαναπροκύψει αν η παρακμη των κρατων υποτιθεται συνεχειστει; θα ειναι εθνικη , θρησκευτικη η ταξικη αυτη τη φορα ; δεν μπορει να ειναι μονο ταξικη παντως...

    Είμαστε και ειναι και Ρωμιοι λοιπον, από την παλαι ποτε Ρωμανία, η για οσους δεν το ξερουν οπως αποκαλουσε το Βυζαντιο και οι Βυζαντινοι (ελληνες, σλαβοι, βουλγαροι, κλπ κλπ) τους εαυτους τους: χριστιανοι Ρωμαιοι, (ρωμιοι), που ζούσαν στο Imperium Romanorum - Βασιλεία τῶν Ῥωμαίων - ή Ρωμανια στα ελληνικά της εποχης! πηγή: http://en.wikipedia.org/wiki/Rhomania

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. oxi den einai periergo. periergo gia mena einai otan kapoios fonazei tin diaforetikotita tou deixnontas contempt i aseveia gia tin xora pou menei. pistevo prosopika oti nai sevasmos stin glossa mas stin thriskia kai stis paradoseis tis oikogeneias mas, stis rizes, alla sinxronos sevasmos kai sti xora pou menoume/mas filoksenei. mesa apo to interview o Ivailo tonizei sinexeia oti einai meionotikos, oti den emathe tourkika para pio arga, oti tou itane ksena. mipos afti i antidrasi einai ligo periergi? sto kato kato ekei gennithike....den borese na prosarmostei epeidi i xora einai mono paropidiki? aftos den iparxei periptosi na einai paropidikos? diafono me tin artemi os pron ton xaraktirismo - 'paropidiki' xora episis, alla afto einai allo thema. mipos akoma vlepoume tin konstantinoupoli san protevousa tou bizantiou toutestin ligo romantika? min ksexname oti i poli einai modern day turkey, opote logiko na min exei ton international xaraktira pou eixe paliotera....mia skepsi aplos kano......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Δεν φωνάζει τη διαφορετικοτητά του. Τον παρακάλεσα πολλές φορές για να μου μιλήσει. Δεν είχε κάποιο λόγο για να προβληθεί. Είναι ακόμα ένα παιδί. Εγώ αντί για παροπιδικό, τον θεωρώ τρομερά ώριμο και συνειδητοποιημένο. Δεν νομίζω ότι ο Ιβάιλο δείχνει κάποια ασέβεια προς την Τουρκία. Η χώρα δεν τον φιλοξενεί, είναι η χώρα του. Έμαθε Τουρκικά αργά, όχι από προσωπική επιλογή, αλλά επειδή μεγάλωσε σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Παρόμοια παραδείγματα υπάρχουν πάρα πολλά και στην Τουρκία και στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες. Δεν βλέπω την Κωνστανινούπολη ως πρωτεύουσα του Βυζαντίου. Δεν υπάρχει πια κάτι τέτοιο. Έχω αφήσει πίσω μου τέτοιες αναχρονιστικές αντιλήψεις. Παρόλα αυτά σας ευχαριστώ που μοιράζεστε τις σκέψεις σας στο ιστολογιό μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή